Badanie wody ze studni — jak przeprowadzić?

Jeśli planujesz korzystanie z własnego ujęcia, przebadanie wody i obecności w niej szkodliwych substancji jest konieczne. Dzięki badaniu zyskasz pewność, że potrawy i napoje, które przygotujesz, używając wody z przydomowej studni, są bezpieczne dla Twojego zdrowia. Badanie jakości warto zlecić również wtedy, gdy jej smak, kolor lub zapach budzą Twoje wątpliwości. Sprawdź, gdzie zbadać wodę ze studni i ile kosztuje badanie.

Badania wody ze studni — dlaczego należy je wykonać?

Ujęcie wody znajdujące się pod ziemią może być zanieczyszczone w różny sposób. Powodem ich przedostawania się do wody w studni może być jej nieprawidłowe wykopanie, niewystarczające uszczelnienie lub zbyt rzadkie użytkowanie. Zdarza się również, że ujęcia znajdują się niedaleko od pól. Używane na nich nawozy i pestycydy mogą przedostawać się do wód gruntowych, a stamtąd do przydomowej studni. Bliskość szamba czy kanalizacji połączona z nieszczelnością również może stać się zagrożeniem dla jakości wody pitnej.

Taka sytuacja jest najbardziej niebezpieczna. Przedostanie się do studni bakterii obecnych w ściekach jest poważnym zagrożeniem bakteriologicznym i chemicznym. Mikroorganizmy, które znajdą się w wodzie mogą wywoływać groźne choroby. Przykładem jest bakteria Escherichia coli (E. coli), która może powodować pojawienie się różnego typu infekcji, zakażeń STEC czy zespołu hemolityczno-mocznikowego. Ich objawami najczęściej są silne biegunki i gorączka.

Dlatego, aby woda pitna pobierana z własnego ujęcia nie zaszkodziła człowiekowi, wymaga dezynfekcji i uzdatnienia, np. za pomocą filtra do całego domu. Zawsze jednak należy zlecić wykonanie specjalistycznych badań wody ze studni, by ocenić jej przydatność do spożycia.

Badania pozwolą również ocenić wpływ wody na stan instalacji. Warto bowiem wiedzieć, że jej niewłaściwe parametry mogą zaszkodzić nie tylko ludzkiemu zdrowiu, ale i negatywnie oddziaływać na stan systemu wodociągowego i kanalizacyjnego. Może to wynikać m.in. ze zbyt dużej twardości lub nadmiaru soli mineralnych w wodzie, które później odkładają się w instalacji, ograniczając jej przepustowość. Kamień kotłowy stanowi szczególne zagrożenie dla urządzeń grzewczych, obniżając ich wydajność i przekładając się na wzrost rachunków.

Badanie wody ze studni — jakich zagrożeń pomoże uniknąć?

Wspomniana bakteria E.coli jest tylko jedną z wielu szkodliwych cząsteczek, które mogą znajdować się w wodzie z domowego ujęcia. Szkodliwych substancji jest niestety znacznie więcej, dlatego zlecenie wykonania badań wody ze studni jest tak ważne.

Wśród cząsteczek, które mają negatywny wpływ na zdrowie człowieka, można wyróżnić:

• metale ciężkie (rtęć, ołów, kadm),
• związki organiczne (pestycydy, herbicydy, węglowodory),
• bakterie chorobotwórcze i wskaźnikowe,
• zbyt duże stężenie żelaza i manganu,

Badanie wody ze studni głębinowej należy zlecać zawsze przed rozpoczęciem jej użytkowania. Jest ono rekomendowane także wówczas, gdy już długo użytkowana instalacja

zaczyna działać nieprawidłowo. Warto zwracać uwagę na parametry wody możliwe do zaobserwowania bez specjalistycznych urządzeń, czyli na smak, zapach i mętność.

Badanie jakości wody — kiedy wykonać?

Zlecenie badania wody ze studni powinno być Twoim pierwszym krokiem, jeśli zauważysz jeden z poniższych symptomów lub gdy nastąpiło określone zdarzenie, czyli:

• woda stała się mętna, choć wcześniej była klarowna,
• podrażnia skórę po kąpieli,
• pozostawia osad na naczyniach, sanitariatach i kranach,
• doszło do zatrucia,
• była konieczność wejścia do studni (na przykład z powodu jej modernizacji lub naprawy).

Warto zlecić wykonanie badań jakości wody także, wtedy gdy studnia przez długi czas była nieużywana. Regularna kontrola powinna stać się również dobrym nawykiem w domach, w których przebywają małe dzieci, osoby chore i starsze. To właśnie one są najbardziej narażone na wszystkie nieprawidłowości związane z czystością wody pobieranej z domowego ujęcia. Dobrym wyborem jest również używanie filtrów do kuchni i łazienek, które nie tylko zapewnią idealną czystość kranówki, ale również poprawiają jej smak i zapach.

Badanie wody ze studni głębinowej — na czym polega?

Badanie wody ze studni pozwala sprawdzić wiele parametrów istotnych z punktu widzenia jej bezpieczeństwa dla konsumentów, ale i mających wpływ na komfort jej użytkowania.

Najlepiej zlecić kompleksową analizę, czyli taką, która obejmuje kontrolę fizykochemiczną i mikrobiologiczną. Dzięki temu będzie można za jednym razem zbadać wszystkie ważne właściwości wody. Koszt badania wody (całość) jest zwykle niższy niż sprawdzenie jej poszczególnych parametrów oddzielnie.

Dzięki analizie fizykochemicznej można poznać właściwości fizyczne oraz skład chemiczny wody. To pozwala określić, które zanieczyszczenia mają wpływ na komfort użytkowania kranówki. Umożliwia to także usuniecie substancji, które odpowiadają za pogorszenie stanu technicznego instalacji sanitarnej np. nadmiaru soli mineralnych.

Z takiego badania można również dowiedzieć się, jakie składniki wywołują nieodpowiedni zapach, smak i kolor wody. Może to być wywołane na przykład przekroczeniem normy zawartości żelaza, manganu, jonu amonowego i innych substancji.

Co obejmuje badanie jakości wody?

Badanie bazuje głównie na przeprowadzeniu analiz laboratoryjnych (fizykochemicznych) pod kątem:

• barwy,
• mętności,
• zapachu,
• smaku,
• pH,
• przewodności,
• obecności: jonów amonowych, azotanów, azotynów, żelaza, manganu, chloru wolnego (jeśli woda jest dezynfekowana chlorem lub jego związkami), glinu oraz sumy chloranów i chlorynów (w przypadku dezynfekcji dwutlenkiem chloru).

Oprócz tego bardzo ważnym etapem jest badanie wody ze studni pod względem mikrobiologicznym. Ma dostarczyć informacje o stanie zasiedlenia ujęcia drobnoustrojami. Oznacza się w nim tzw. bakterie wskaźnikowe. Ich obecność lub liczba świadczy o występowaniu niepożądanych zjawisk w badanym zbiorniku. Może np. oznaczać trwałe zakażenie studni lub świadczyć o przesiąkaniu wód podskórnych.

Wśród substancji, których obecność jest niebezpieczna znajdują się:

• bakterie z grupy coli,
• pałeczki Legionella
• enterokoki kałowe,
• Pseudomonas aeruginosa (bakteria ropy błękitnej).

Badanie wody polega w takiej sytuacji na określeniu obecności i ilości mikroorganizmów w temperaturze 22°C po upływie 72. godzin.

Badanie wody z domowego ujęcia — obowiązujące normy

W Rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie badania jakości wody znajduje się katalog wytycznych, jakim analizom należy ją poddać, aby ocenić, czy jest zdatna do spożycia przez ludzi. Zakres kontroli różni się od tego, któremu podlega tzw. woda surowa, czyli pochodząca z ujęć podziemnych.

Zgodnie z obowiązującymi normami dotyczącymi badania wody ze studni:

• ilość żelaza nie może przekraczać 200 μg/l,
• stężenie manganu nie powinno być wyższe niż 50 μg/l,
• jon amonowy nie może być większy niż 0,50 μg/l,
• liczba azotanów nie powinna przekraczać 50 mg/l.

Muszą zostać spełnione również wyżej opisane normy mikrobiologiczne, przy czym chodzi przede wszystkim o brak obecności bakterii z grupy coli.

Gdzie zbadać wodę ze studni?

Miejsc i instytucji wykonujących badania jakości wody jest kilka. Najczęściej zleca się przeprowadzenie badania wody w Sanepidzie, czyli lokalnej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej. Jest to instytucja specjalizująca się w wykonywaniu takich analiz.

Kolejną możliwością jest skorzystanie z usług laboratorium oferującego badania wody ze studni głębinowych. Zwykle klient dostaje kilka pakietów badań do wyboru, na przykład:

• badania wody ze studni obejmujące: bakterie grupy coli, enterokoki, twardość, mętność, pH, indeks nadmanganianowy, zawartość żelaza i manganu,
• pełne badanie wody: wyżej wymienione czynniki + smak, zapach, przewodność, barwa,
• badanie wody mikrobiologiczne: coli, enterokoki, Clostridium Perfringens, ogólna liczba drobnoustrojów w 22°C.

Kolejną wartą rozważenia możliwością jest skorzystanie z usług firmy, która dostarcza urządzenia do uzdatniania wody np. stacje wielofunkcyjne do całego domu. Niektórzy zapewniają dostawy badania oraz na ich podstawie pomagają wybrać odpowiedni uzdatniacz.

Warto podkreślić, że badanie wody można zlecić również, jeśli korzysta się z sieci wodociągowej, przykładowo w mieszkaniu w bloku. Jeśli parametry kranówki Cię niepokoją, zawsze warto sprawdzić jej jakość.

Ile kosztuje badanie wody ze studni głębinowej?

Cena badania wody ze studni zależy od kilku czynników. Do najważniejszych należy przede wszystkim zakres badawczy. Im więcej parametrów ma zostać sprawdzonych, tym koszt będzie wyższy.

Dlatego na wstępie warto określić, czy chcesz zamówić tylko badanie fizykochemiczne czy również mikrobiologiczne. Cena badania wody może także zależeć od regionu, w którym mieszkasz oraz od cennika placówki, której je zlecisz. Pamiętaj jednak, że nie warto na takim badaniu oszczędzać, szczególnie jeśli chodzi o użytkowanie przydomowej studni. Weź pod uwagę, że w przypadku miejskich lub gminnych wodociągów odpowiedzialni za czystość kranówki dostarczanej użytkownikom czuwają nad jej jakością. Jeśli korzystasz z własnego ujęcia, musisz sam o to zadbać.

Drobnoustroje w studni mogą stać się poważnym zagrożeniem dla zdrowia Twojego i Twojej rodziny. Dlatego nie warto oszczędzać na zleceniu dokładnych i profesjonalnych analiz.

Zwróć też uwagę, że sam zakup filtra do wody czy stacji uzdatniania może nie wystarczyć. Takie urządzenia są często rekomendowane, jednak nie zawsze są w stanie wyłapać wszystkie chorobotwórcze bakterie. Zamontowanie jednego z takich urządzeń z pewnością podniesie jakość kranówki, ale nie może zastąpić profesjonalnych badań laboratoryjnych.

Cena za badanie wody w Sanepidzie jest podobna na terenie całej Polski. Łączny koszt wykonania obu badań, czyli fizykochemicznych i mikrobiologicznych, waha się od 350 do 450 złotych. Sama analiza mikrobiologiczna to koszt około 200–250 złotych. Na wyniki badania wody ze studni głębinowej zwykle czeka się od 5. do 7. dni roboczych. Działają jednak firmy, w których są dostępne już kolejnego dnia. Tak jest, gdy zlecisz ekspresową analizę fizykochemiczną. Analiza mikrobiologiczna zawsze zajmuje nieco więcej czasu.

Jeśli cena badań wody ze studni wydaje Ci się wysoka, weź pod uwagę, że ponosisz ten koszt maksymalnie raz w roku, a nie warto oszczędzać na własnym zdrowiu. Jeśli przytoczone argumenty również Cię nie przekonują, pamiętaj, że leczenie chorób wywołanych szkodliwymi substancjami w wodzie z domowej studni również może być kosztowne.