Przyczyny zanieczyszczenia wód – rodzaje zanieczyszczeń

Z pewnością nikt nie ma wątpliwości, że woda jest jedną z najważniejszych substancji na ziemi. Jest niezbędna do funkcjonowania wszystkich organizmów żywych. Dlatego jej zanieczyszczenie jest tak poważnych zagrożeniem. Co więcej, niepożądane cząsteczki mogą się do niej stosunkowo łatwo przedostawać, a ich wykrycie i usunięcie nie jest łatwe. Jakie są rodzaje zanieczyszczenia wód i jakie mogą wywoływać skutki?

Zanieczyszczenia wody – podstawowe informacje

Zanieczyszczenia wód mogą przyjmować różne postaci i pochodzić z wielu różnych źródeł. Niektóre obniżają jej jakość, nie będąc szkodliwymi dla ludzi. Inne mogą działać negatywnie podczas długiego lub regularnego spożywania, a jeszcze inne są wysoce niebezpieczne lub wręcz śmiertelne.

Do głównych typów niepożądanych substancji można zaliczyć:

• zanieczyszczenia komunalne,
• zanieczyszczenia przemysłowe,
• zanieczyszczenia rolnicze.

Wskazują one na główne źródła zanieczyszczeń wody, czyli miejsca ich pochodzenia. Warto podkreślić, że niektórych z nich nie da się uniknąć. Przykładem mogą być na przykład ścieki pochodzące z gospodarstw domowych. W tym przypadku istotne jest jednak nie tyle ograniczenie ich produkcji (bo byłoby to niemożliwe), co zapewnienie ich skutecznej neutralizacji. Oczyszczona w ten sposób woda może być ponownie wykorzystana bez szkody dla ludzi i środowiska.

Oczyszczalnie ścieków są niezwykle istotnymi obiektami, których działanie jest niezbędne w procesie odzyskiwania czystej wody użytkowej. Wykorzystują różnego typu urządzenia i procesy, które są stale unowocześniane w celu poprawy ich wydajności i skuteczności.

Źródła zanieczyszczeń wód

Jakie są rodzaje zanieczyszczenia wody? Mogą do niej trafiać ścieki powstające w wyniku różnych procesów. Każde z nich mają inne właściwości, a ich obecność może mieć różnorodne skutki dla środowiska i zdrowia ludzi.

Poznaj główne źródła zanieczyszczenia wody skategoryzowane ze względu na miejsca ich produkowania.

Zanieczyszczenia komunalne

Jednym z miejsc powstawania zanieczyszczeń wód są gospodarstwa domowe i budynki użyteczności publicznej, a także wszystkie inne obiekty, które korzystają z sieci kanalizacyjnej. Są w nich produkowane ścieki, co jest procesem nieuniknionym. Czysta ciecz docierająca do tych miejsc w wyniku obróbki przez ludzi staje się niezdatna do ponownego użytku bez poddania neutralizacji. Ta grupa nosi nazwę komunalnych.

Ten rodzaj zanieczyszczeń tworzą głównie ścieki miejskie, które powstają w wyniku działalności gospodarczej i bytowej człowieka. Są to przede wszystkim odpady gospodarcze, wydaliny fizjologiczne zwierząt i ludzi, odpady szpitalne oraz te pochodzące z zakładów przemysłowych i pralni.

Zanieczyszczenia przemysłowe

Kolejnym źródłem zanieczyszczenia wód jest działalność przemysłowa. Tworzą je odpady powstające w wyniku procesów produkcyjnych. Takie ścieki są znacznie bardziej niebezpieczne niż te pochodzące z gospodarstw domowych. Mogą zawierać wysoce szkodliwe związki, które są wykorzystywane w danej gałęzi przemysłu.

Mowa między innymi o takich substancjach, jak:

• sole ciężkich metali,
• zasady mineralne,
• kwasy mineralne,
• szkodliwe związki organiczne (składniki ropy naftowej, fenole, substancje barwnikowe),
• cyjanki,
• wody chłodnicze w podwyższonej temperaturze.

Ten rodzaj zanieczyszczenia wód powstaje głównie podczas wydobywania oraz uszlachetniania surowców, ale także podczas oczyszczania półproduktów oraz końcowych produktów. Tworzą się również podczas chłodzenia urządzeń, transportu hydraulicznego, w czasie filtracji, flotacji, destylacji oraz podczas innych metod produkcyjnych.

W tym przypadku chodzi nie tylko o skład fizyczny i chemiczny ścieków opuszczających zakłady przemysłowe, ale także o ich temperaturę. Podgrzana woda, która zostanie wypuszczona do zbiornika wodnego (jeziora, rzeki, morza), zaburza funkcjonowanie ekosystemu i może spowodować w nim spustoszenie.

Zanieczyszczenia rolnicze

Ostatnim przykładem zanieczyszczenia wód jest działalność rolnicza. Chodzi przede wszystkim o jej chemizację, czyli stałe zwiększanie się ilości stosowanych nawozów mineralnych i środków ochrony roślin (herbicydów, pestycydów, fungicydów). Takie substancje są wypłukiwane z gleby, a w konsekwencji trafiają do zbiorników wodnych i wód gruntowych. Jest to bezpośrednia przyczyna zachodzenia procesu eutrofizacji, czyli przeżyźnienia. Jest to skutek zanieczyszczenia wód, który jest wysoce szkodliwy dla środowiska.

Wśród składników wchodzących w skład ścieków rolniczych można wskazać:

• chlorki,
• azotany,
• siarczany,
• fosforany,

Jednym ze sposobów ograniczania degradacji wód spowodowanego prowadzeniem uprawy rolnej i hodowli zwierząt jest zwrot ku rolnictwu ekologicznemu, czyli między innymi ograniczenie stosowania środków chemicznych. Nie wszystkich zanieczyszczeń można jednak uniknąć. Przykładem są odchody trzody hodowlanej, które zawierają znaczne ilości azotanów.

Skutki zanieczyszczenia wód

Skutki zanieczyszczenia wody mogą być różnorodne, ponieważ zależą od rodzaju substancji, które je tworzą. W przypadku odpadów komunalnych przede wszystkim można zaobserwować zmianę barwy, smaku i zmętnienie. Powodują one również obumieranie wielu organizmów wodnych.

W przypadku zanieczyszczenia nawozami stosowanymi w rolnictwie dochodzi przeważnie do rozwoju szkodliwych mikroorganizmów wywołujących choroby u ludzi i zwierząt, atakujących przede wszystkim układ pokarmowy.

Natomiast w wyniku skażenia gnojowicą, pestycydami i nawozami sztucznymi, woda staje się zbyt żyzna dla organizmów, które w normalnym stanie nie rozwijają się w niej w tak intensywnym stopniu. Chodzi przede wszystkim o glony, sinice czy bakterie.

Bardzo szybko namnażają się, tworząc na powierzchni wody kożuch. Taka warstwa ogranicza dostęp światła słonecznego i hamuje procesy fotosyntezy, zachodzące w niższych warstwach zbiornika. Następstwem jest mniejsza ilość tlenu w wodzie i obumieranie wielu organizmów.

Ochrona przed zanieczyszczeniem wód pochodzącym z różnych źródeł jest zatem koniecznością. W tym celu stosuje się rygorystyczne wytyczne, obejmujące nie tylko wielkie zakłady przemysłowe, ale także właścicieli gospodarstw domowych. Szczególnie tych, którzy korzystają z szamba. Taki zbiornik powinien być idealnie szczelny i regularnie opróżniany.

Warto korzystać z domowych filtrów wykorzystujących systemy odwróconej osmozy, aby chronić się przed skutkami zanieczyszczenia wód. Niezwykle skutecznie oczyszczają one płyn z wszelkich szkodliwych drobinek, w tym także bakterii, wirusów i pestycydów.