Jak sprawdzić twardość wody?

Twardość wody to właściwość wynikająca z obecności substancji mineralnych w cieczy. Ich ilość wpływa na napięcie powierzchniowe. Im jest ono wyższe, tym trudniej zwilżyć wszelkiego rodzaju powierzchnie – więc trudniej jest je czyścić. Jeśli masz w kranie twardą wodę, musisz używać więcej mydła i detergentów. Jak sprawdzić twardość wody w domu?

Twardość wody – co to jest?

Jest to cecha określająca stopień stężenia w wodzie różnego typu substancji mineralnych, czyli przede wszystkim soli wapnia i magnezu. Wyróżnia się dwa rodzaje twardości. Pierwsza z nich jest przemijająca, nazywaną też węglanową, pochodzącą w szczególności od węglanów i wodorowęglanów wapnia i magnezu. Związki te są wytrącane z wody w czasie jej gotowania, przybierając formę osadu.

Drugi rodzaj to twardość nieprzemijająca, trwała, nazywana też niewęglanową, za którą odpowiedzialna jest obecność w wodzie siarczanów, azotanów, chlorków i innych rozpuszczalnych soli – głównie wapnia i magnezu. Te związki pozostają w wodzie nawet po jej przegotowaniu.

Ogólna twardość wody jest sumą dwóch powyższych rodzajów twardości.

Jak zmierzyć twardość wody?

Wiele osób, zastanawiając się, jak sprawdzić twardość wody w miejscu ich zamieszkania, korzysta z ogólnodostępnych map określających tę właściwość dla różnych regionów Polski. Według zawartych w nich danych w naszym kraju występuje głównie woda średnio twardą i twarda. Warto jednak wziąć pod uwagę, że mapy te pokazują parametry substancji, jaka wypływa z sieci wodociągowych. Po dotarciu do kranu jej właściwości mogą ulec zmianie, zwykle pogorszeniu. Dlatego informacje zawarte na stronach internetowych nie są ich miarodajnym i pewnym wyznacznikiem.

Aby mieć pewność, jaka woda jest dostarczana do Twojego budynku, warto przeprowadzić test jej twardości. Można go wykonać samodzielnie lub skorzystać z pomocy specjalistów. Proste testery paskowe lub bardziej profesjonalne kropelkowe nie działają idealnie, ale są w pełni wystarczające do domowych potrzeb.

Jak zbadać twardość wody i jak interpretować wyniki takiego badania?

Do sprawdzenia twardości wody używa się różnych skal:

• stopni niemieckich (°n, °d lub °dH),
• stopni francuskich (°f lub °fH),
• stopni angielskich (°e),
• skali amerykańskiej (ppm – part per million), milivali na litr (mval/l) oraz milimoli na litr (mmol/l).

Są używane wymiennie, jeśli więc masz do czynienia z danymi na temat twardości wody, upewnij się, z jakim rodzajem skali masz do czynienia. W Internecie znajdziesz kalkulatory, które umożliwiają przeliczanie jednych jednostek na inne.

W skali niemieckiej, która jest jedną z najczęściej wykorzystywanych, określenie stopnia twardości prezentuje się w następujący sposób:

• woda bardzo miękka: poniżej 5,6;
• woda miękka: 5,6–11,2;
• woda średnio-twarda: 11,2–19,6;
• woda twarda: 19,6–30,8;
• woda bardzo twarda: ponad 30,8.

Jak przebiega sprawdzanie twardości wody? Można je przeprowadzać na kilka sposobów. Najbardziej miarodajnym testem jest ten przeprowadzany w laboratorium, gdzie mierzy się dokładny skład chemiczny substancji. Można to zrobić także w warunkach domowych za pomocą testerów kropelkowych. Taki sposób daje mniej dokładne wyniki, lecz wciąż wystarczające do określenia właściwości cieczy. Najmniej wiarygodną metodą jest użycie testera paskowego. Można to zrobić bardzo szybko – w każdych warunkach.

Akcesoria do wykonania pomiaru w domowych warunkach są powszechnie dostępne w sprzedaży.

Jaka powinna być twardość wody w domu?

Wiedza na temat tego, jak zbadać twardość wody to nie wszystko. Niezbędne jest także porównanie uzyskanych wyników z normą. Jak ona wygląda w przypadku polskich gospodarstwach domowych?

WHO, jako akceptowalny zakres podaje 50–500 mg CACl/l. To oznacza, że dopuszczalne wartości kształtują się na poziomie od 3 do 20 stopni w skali niemieckiej, natomiast optymalne nie powinny przekraczać 6. W Polsce średnia twardość wody z kranu wynosi około 10 stopni.

Wartości charakterystyczne dla polskich gospodarstw są jednak bardzo zróżnicowane. O ile w Gdańsku woda jest bardzo twarda (ponad 22 stopnie w skali niemieckiej), o tyle Kraków i Zakopane to wartości na poziomie 7. Najniższą twardość odnotowano w Katowicach – jedynie 4,5 stopnia. Powyższe wyniki badań pochodzą z roku 2010 i zostały przeprowadzone przez firmę Brita.

Sprawdzanie twardości wody – po co się je przeprowadza?

Twarda woda to problem wielu gospodarstw domowych. Korzystanie z niej jest negatywne w skutkach nie tylko dla naszego domowego budżetu, ale także dla stanu instalacji, urządzeń i samych użytkowników – a dokładniej dla kondycji ich skóry i włosów.

Wysoka twardość wody wpływa negatywnie na stan urządzeń grzewczych. Szczególnie narażone na jej oddziaływanie są kotły dwufunkcyjne z wymiennikiem płytowym, który pracując z twardą wodą, szybko pokrywa się kamieniem. To przekłada się na wyższe koszty ogrzewania, a także może prowadzić do usterek i poważnych awarii.

Z kolei zasobniki ciepłej wody, które są narażone na osady kamienne, po kilku latach mogą zmniejszać swoją pojemność. Mają również ograniczoną przewodność cieplną znajdujących się w nich wężownic, co również wpływa na podwyższenie kosztów ogrzewania wody. Elementy pokryte osadem potrzebują bowiem więcej energii grzewczej do uzyskania wymaganej temperatury.

Jednak stan urządzeń grzewczych to nie wszystko. Negatywne skutki twardej wody można zaobserwować także w życiu codziennym. Objawiają się one między innymi sztywnością ubrań pranych w pralce i ich szybszym niszczeniem. Twarda woda wpływa negatywnie także na skórę. Po kąpieli staje się ona wysuszona i napięta, mogą się też na niej pojawiać wypryski. Dotyczy to również włosów, które stają się suche, sztywne i „sianowate”.

Dodatkowym utrudnieniem jest konieczność używania większej ilości detergentów – w twardej wodzie gorzej się pienią.

Badanie twardości wody i co dalej?

Samo sprawdzenie twardości wody nie wystarczy. Jeśli wyniki pomiaru klasyfikują ją jako zbyt twardą, warto wdrożyć działania, które poprawią jej parametry. Jak zatem można to zrobić? Istnieje kilka sposobów, wśród których można wymienić domowe metody i specjalistyczne rozwiązania.

Na własną ręką można „walczyć” z twardą wodą, zaopatrując się w tabletki zmiękczające do pralek i zmywarek, stosując kosmetyki dopasowane do jej właściwości (na przykład szampony, żele pod prysznic) lub stosować ocet i kwasek cytrynowy. Są to jednak działania mało wydajne i krótkotrwałe.

Jeśli zależy Ci na skutecznym rozwiązaniu problemu, warto zaopatrzyć się w specjalne urządzenia, które zmieniają właściwości wody w domu. Są to między innymi filtry wody kąpielowe, do pralki czy zmywarki, których skład zapobiega powstawaniu osadów z kamienia. Dostępne są systemy o zróżnicowanej wydajności, które można dobrać do liczby mieszkańców, jakości wody w kranie i jej pożądanych parametrów.

Możesz także postawić na filtr zmiękczający, który obejmie swoim działaniem całe gospodarstwo domowe. Montuje się go przy głównym zaworze wody, dlatego nie trzeba już martwić się o uzdatnianie wody w każdym kranie i przy poszczególnych urządzeniach.

Najtańszą i najprostszą opcją są filtry do sprzętów AGD i słuchawek prysznicowych. Koszt takich akcesoriów waha się między 40 a 400 zł. Ich montaż jest łatwy i można przeprowadzić go samodzielnie.